خبرگزاری حوزه | دین مبین اسلام برنامه رسیدن به کمال انسانی را چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی بیان فرموده است و برای اینکه اقتضاء عمل به برنامه ها و دستورات الهی را در جامعه ایجاد کند و موانع احتمالی را هم رفع کرده باشد، دستور به ایجاد حکومت اسلامی داده است.
الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ ۗ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ«کسانیکه چون در زمین به آنها قدرت دادیم[حکومت] نماز برپا می دارند و زکات می دهند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و سرانجامِ کارها با خداست» سوره حج ۴۱
نماز که پرچم مفاهیم اسلامی و برنامه های اسلامی است با بستری چون حکومت اقامه میشود.باید توجه داشت که حکومت دینی رکنی اساسی دارد و آن حاکم اسلامی است که در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم او و بعد از ایشان اوصیاء او این اجازه را از طرف خداوند متعال دارند(۵۹ سوره نساء)و در زمان غیبت کسانی که از طرف ولی خدا اجازه حکومت دارند(خطبه ۱۷۳ و حکمت ۹۶).
ویژگی های شخص حاکم و کارگزاران حکومت اسلامی در جامعه اثرگذار و یکی از مولفه های فرهنگ ساز در جامعه است، لذا امیرالمومنین علی بن ابی طالب می فرمایند«الناس به امرائهم اشبه من ابائهم»(تحف العقول عن آل الرسول علیهم السلام ج ۱، ص ۲۰۸) از آنجایی که نقش اهداف و خط و مشی کارگزاران حکومت اسلامی در فرهنگ جامعه و جهت گیری آن نقشی انکارناپذیر است،آگاهی و فهم جامعه، نسبت به ویژگی های کارگزار ترازِ حکومت اسلامی بسیار مهم است و بیان این ویژگی ها از نهج البلاغه امیرالمومنین علی علیه السلام می تواند نقش بسیار ارزنده ای برای گفتمان کردن این خصوصیات در جامعه داشته باشد.
تطبیق این خصوصیات برای انتخابی درست از جانب مردم نسبت به کارگزاران حکومت اسلامی امری لازم است واین یکی از مهم ترین وظایف مردم نسبت به حاکمیت اسلامی است(خ ۲۱۶ نهج‌البلاغه)
یکی از مهم ترین خصوصیاتی که یک کارگزار حکومت اسلامی باید به آن مزین باشد تا بتواند از ادای تکلیف سنگینی که خداوند متعال به دوش او نهاده است برآید، ساده زیستی اوست شاخصه ای که آثار و برکات بسیاری را در جامعه ایجاد می کند و نبود آن سبب آثار شومی همچون نارضایتی مردم و طغیان آنان می شود.
در خطبه ۲۰۹ نهج‌البلاغه امیرالمومنین علی علیه السلام اینگونه آمده است که پس از جنگ بصره امیر المومنین علی علیه السلام بر علاء بن زیاد یکی از یاران خود وارد شد. وقتی خانۀ بسیار بزرگ او را دید،علاء را به یاد مرگ و شدت احتیاج به عمل صالح در قیامت توجه داد و بعد به او یاد آور شد که اگر با این خانه وسیع هم بخواهد میتواند به آخرت خود هم بپردازد بشرط اینکه حقوقی را که خدا بر او واجب نموده است انجام بدهد،علاء گفت: از برادرم عاصم بن زیاد به شما شکایت می‌کنم. فرمود چه شد او را؟ گفت عبایی پوشیده و از دنیا کناره گرفته است: امام علیه السّلام فرمود او را بیاورید، وقتی آمد به او فرمود:
یَا عُدَیَّ نَفْسِهِ لَقَدِ اِسْتَهَامَ بِکَ اَلْخَبِیثُ أَ مَا رَحِمْتَ أَهْلَکَ وَ وَلَدَکَ أَ تَرَی اَللَّهَ أَحَلَّ لَکَ اَلطَّیِّبَاتِ وَ هُوَ یَکْرَهُ أَنْ تَأْخُذَهَا أَنْتَ أَهْوَنُ عَلَی اَللَّهِ مِنْ ذَلِکَ
ای دشمنک جان خویش! شیطان سرگردانت کرده، آیا تو به زن و فرزندانت رحم نمی‌کنی؟ تو می‌پنداری که خداوند نعمت‌های پاکیزه‌اش را حلال کرده، امّا دوست ندارد تو از آنها استفاده کنی؟ تو در برابر خدا کوچک‌تر از آنی که اینگونه با تو رفتار کند
قَالَ یَا أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ هَذَا أَنْتَ فِی خُشُونَةِ مَلْبَسِکَ وَ جُشُوبَةِ مَأْکَلِکَ قَالَ
(عاصم گفت، ای امیر مؤمنان، پس چرا تو با این لباس خشن، و آن غذای ناگوار به سر می‌بری؟ امام فرمود)
وَیْحَکَ إِنِّی لَسْتُ کَأَنْتَ إِنَّ اَللَّهَ تَعَالَی فَرَضَ عَلَی أَئِمَّةِ اَلْعَدْلِ أَنْ یُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ اَلنَّاسِ کَیْلاَ یَتَبَیَّغَ بِالْفَقِیرِ فَقْرُهُ.وای بر تو! من همانند تو نیستم، خداوند بر پیشوایان حق واجب کرده که خود را با مردم ناتوان همسو کنند، تا فقر و نداری، تنگدست را به هیجان نیاورد، و به طغیان نکشاند.(نهج‌البلاغه خ ۲۰۹)
این خصوصیت یکی از ویژگی های شهید آیت الله ابراهیم رئیسی بود که با تأسی به فرامین الهی،خود را به آن آراسته بود،و یکی از علل خشنودی و رضایت عمومی مردم و رهبر انقلاب اسلامی نسبت به ایشان بود.
تکلیف ساده زیستی مسئولان از ابتدای انقلاب مورد تاکید امامین انقلاب بوده است و در همین زمینه مقام معظم رهبری میفرمایند «ما این قدر روی ساده زیستی مسئولان تکیه می کنیم، این برای همین است که به مردم نشان بدهد برای خود کیسه نمی دوزند و به فکر ثروت اندوزی برای خودشان نیستند این مردم را امیدوار می کند و اعتماد آن را برمی انگیزد(۱۳۸۵/۸/۲۱)
«وقتی اشرافی‌گری در قلّه‌های جامعه به‌وجود آمد، سرریز به بدنه جامعه خواهد شد.» ۱۳۹۵/۵/۱۱
در جایی دیگر میفرمایند:
« آفت مسئولیت در یک نظامی که متکی به آراء و ایمان مردم است، این است که مسئولین به فکر رفاه شخصی و جمع‌آوری برای خودشان بیفتند؛ در هوس زندگی اشرافی‌گری، به این در و آن در بزنند.» ۱۳۹۰/۳/۱۴
علی اکبر یزدیان
